Leeftijdsgebonden maculadegeneratie of AMD (age-related macular degeneration) is een slijtageziekte van het centrale deel van het netvlies. Lichte vormen zijn zeer frequent na de leeftijd van 70 en kunnen het zicht lichtjes beperken. Sommige patiënten ontwikkelen verregaande aftakeling of vorming van nieuwe lekkende bloedvaatjes en kunnen slechtziende worden.
Cataract opereren of niet?
In een vergevorderd stadium van maculadegeneratie heeft het opereren van een lichte of matige cataract weinig zin. Vergelijk het met een camera waarbij de lens vernieuwd wordt, maar de film van de camera (het netvlies) kapot is.
Wanneer de cataract vergevorderd is, zal ook bij een vergevorderde maculadegeneratie een cataractingreep nuttig zijn voor het zicht buiten het centrum, de helderheid en de kleuren van het resterende beeld.
Kan een cataractoperatie maculadegeneratie verslechteren?
Sommige oogartsen waren vroeger weigerachtig om een troebele lens die UV en intens licht tegenhoudt te vervangen door een implantlens, uit schrik dat de maculadegeneratie zou verslechteren. Sinds meerdere jaren zijn netvliesspecialisten het erover eens dat AMD niet verslecht door een cataractoperatie.
Ook de nieuwe implantlens bevat een UV-filter.
Zijn er meer risico's verbonden aan een cataractoperatie bij maculadegeneratie?
Een cataractoperatie is bij AMD technisch gezien niet anders dan in een gezond oog. Uitzonderlijk kan het lenskapsel ooit geraakt zijn door een injectie voor AMD in het oog, met een verhoogde kans op een kapselscheur. In de voorbije tien jaar werd dit in het UZ Gent nog nooit vastgesteld, niettegenstaande onze dienst meer dan 3000 van dergelijke injecties verricht op jaarbasis.
Lensopties bij maculadegeneratie
Bij een lichte en matige maculadegeneratie wordt geopteerd voor een klassieke monofocale implantlens, of eventueel een EDOF-lens. Patiënten met maculadegeneratie komen niet in aanmerking voor trifocale implantlenzen.
Bij patiënten waarbij het centraal zicht volledig verloren is, bestaan er speciale implantlenzen die iets meer kunnen geven dan de klassieke implantlenzen. Wonderen mogen hiervan evenwel niet verwacht worden.
Eyemax Mono Maculalens
Een klassieke implantlens zal zijn hoogste scherpte creëren in het midden van het beeld. Immers, bij een gezond oog, is dit de plaats waar het netvlies het best kan omgaan met scherpe beelden.
Bij patiënten met vergevorderde AMD is het verhaal anders: zij steunen vooral op fotoreceptoren net buiten het centrum. De Eyemax Mono implantlens buigt de invallende lichtstralen op een manier af dat het beeld buiten het centrum van een betere kwaliteit is dan bij standaardlenzen.
De implantlens laat zich implanteren zoals een klassieke implantlens, met dezelfde beperkte risico's. Het implantaat is spijtig genoeg niet terugbetaald door de mutualiteit.
De revival van intraoculaire 'telescoop'-systemen
In de jaren '90 waren er verschillende systemen op de markt die het beeld vergrootten, waarbij de blinde vlekken in het beeld van de patiënt minder prominent waren. Hun implantatie was omslachtig en ze zijn allen van de markt.
Sinds kort is er opnieuw enthousiasme voor deze systemen, met de ontwikkeling van kleinere versies die eenvoudiger kunnen geïmplanteerd worden. In het oog met dit implantaat is het gezichtsveld nauwer, maar het beeld vergroot. Het andere oog blijft dienen voor meer perifeer zicht.